Wprowadzając perspektywę kulturową do rozważań nad organizacjami w istocie poszukujemy relacji między dwoma rodzajami porządku: porządku organizacyjnego i porządku kulturowego. To nieco sztuczne rozróżnienie pozwala lepiej wydobyć różnicę podejść do analizy zjawisk organizacyjnych między tymi, którzy usiłują je wyjaśniać wyłącznie w kategoriach struktur organizacyjnych, dystrybucji władzy i dóbr, a tymi, którzy wyjaśniają te zjawiska poprzez odwołanie się do wartości, które ludzie akceptują i norm, którym podporządkowują swoje działania. Inaczej mówiąc, perspektywa kulturowa w analizie organizacji ma na celu uwzględnienie indywidualnych celów, motywów, sposobów postrzegania i rozumienia rzeczywistości organizacyjnej jako współtworzących tę rzeczywistość i określających podstawy działania aktorów organizacyjnych. Zasadniczy dylemat kulturowego ujmowania zjawisk organizacyjnych dotyczy określenia samej istoty kultury organizacyjnej. Jest to dylemat między ujmowaniem kultury jako podsystemu organizacji: jako systemu, który organizacja „ma” i któryjest zintegrowany z innymi podsystemami (np. podsystemem technologicznym, podsystemem koordynacji działań) wjeden spójny system, a ujmowaniem kulturyjako „metafory organizacji”, jako procesu tworzenia wartości, norm i reguł, które kształtują ludzkie działania, w tym zorganizowane działania. Jako zwolennik drugiego z wymienionych sposobów rozumienia kultury, zwraca uwagę, że stwarza ono (przynajmniej teoretycznie) możliwość analizy przypadków, w których kultura może być źródłem zachowań niekoniecznie spójnych z istniejącym formalnym porządkiem organizacyjnym. Kultura w tym rozumieniu przestaje być wyłącznie czynnikiem podtrzymującym organizacyjne status quo, staje się procesem poszukiwania i uczenia się nowych form zorganizowanego działania.
Proponowana przez nas definicja kultury odwołuje się właśnie do procesu tworzenia wartości, norm i reguł kształtujących zachowania członków organizacji:
Kultura organizacyjnajest to zespół znaczeń tworzonych i przypisywanych zdarzeniom i sytuacjom organizacyjnym przez różne grupy aktorów dążących do realizacji własnych celów.
Proces kulturowy ma charakter dynamiczny, gdyż organizacjajest specyficzną zbiorowością społeczną, w której toczy się nieustający proces negocjacji celów i znaczeń. Przykładem różnorodności znaczeń przypisywanych specyficznym elementom życia organizacyjnego może być porównanie umownie nazwanego porządku „biurokratycznego” i „rynkowego”. Porównajmy sens kilku podstawowych w funkcjonowaniu organizacji pojęć:
Leave a reply