Sympatie i antypatie

Sympatia i antypatia są to uczucia, którymi możemy obdarzyć innych ludzi. Uczucia charakteryzuje trwałość, a więc brak w nich jednoznacznych i bezpośrednich uwarunkowań przez aktualną sytuację, a także niejednorodność treściowa (towarzyszą sobie i funkcjonują równolegle różne uczucia). Pojęcia sympatii i antypatii kojarzą nam się z lubieniem kogoś lub nielu- bieniem. Na ogół dzielimy ludzi na tych, których lubimy, i na tych, których nie lubimy. Ale dlaczego tak się dzieje? Trudno jest odpowiedzieć na to pytanie. Potrafimy bez trudności wskazać, co jest obiektem naszej sympatii, a co antypatii, ale nie potrafimy podać powodów, dla których kogoś lubimy, a kogoś nie. Obiekt sympatii i antypatii jest obiektem wyodrębnionym przez podmiot z całego zbioru wszechrzeczy i spostrzegany jest jako ktoś, ze względu na kogo podejmowane są pewne działania. Podmiotowość partnera będącego obiektem uczuć sympatii bądź antypatii jest warunkiem i podstawowym elementem tych właśnie uczuć.

Ważnym elementem składowym uczucia do innego człowieka jest wartościowanie obiektu uczuć. Wartościowanie jest próbą określenia, czy jest to człowiek dobry, czy człowiek zły.

Cechą charakterystyczną dla antypatii i sympatii jest względna trwałość ocen mimo znacznej niekiedy zmienności człowieka, którego te oceny dotyczą. Istnieją bowiem mechanizmy podtrzymywania i samopotwierdzania obu tych uczuć. W przypadku sympatii jest to tendencja do wybiórczego spostrzegania tylko rzeczy zasługujących na aprobatę i tendencja do pobłażliwości w stosunku do niewielkich odstępstw od cenionego wizerunku innego człowieka. W przypadku antypatii jest to nadwrażliwość na zachowania, które potwierdzają negatywne oceny, a niedowrażliwość na zachowania sprzeczne z ocenami, jakie podmiot formułuje pod adresem obiektu antypatii. Łatwo jest podtrzymać sympatię, gdy spostrzega się tylko to, co jest godne aprobaty, natomiast lekceważy się to, co negatywne. Łatwo jest darzyć człowieka antypatią, gdy spostrzega się tylko to, co potwierdza negatywne uczucia.