Powody braku skłonności pracodawców do zatrudniania pracowników tymczasowych

O niskim poziomie wiedzy na temat pracy tymczasowej świadczą także wyniki – wspomnianych już badań CATI, w których poproszono przedstawicieli przedsiębiorstw z grupy MSP o określenie tego, czym jest „praca tymczasowa (Sobocka-

-Szczapa 2003, s. 133)12. Niemal połowa kadry kierowniczej badanych firm (42,7%) zadeklarowała całkowity brak znajomości tego terminu. Jedynie 9,1% badanych podało poprawną jego definicję, 17,4% definicję częściowo poprawną, a 30,7% całkowicie niepoprawną. W tym ostatnim przypadku najczęściej mylono pojęcie praca tymczasowa z innymi formami zatrudnienia nietypowego (np. umowa o dzieło, umowa zlecenia). Z kolei wśród częściowo błędnych określeń pracy tymczasowej przeważały takie, w których: błędnie podawano maksymalny okres zatrudnienia pracownika tymczasowego lub nie wskazywano na agencję pracy tymczasowej, jako instytucję zatrudniającą pracowników tymczasowych. Czynnikami wpływającymi na znajomość terminu „praca tymczasowa” okazały się: wielkość firmy, okres jej powstania, występowanie sezonowości zatrudnienia. Najlepszą znajomość interesującego nas pojęcia wykazali przedstawiciele firm małych i średnich (w każdym razie nie mikro), powstałych nie później niż w pierwszej połowie lat 90. oraz takich, w których występuje sezonowość zatrudnienia13.

Powody braku skłonności pracodawców do zatrudniania pracowników tymczasowych miały w przeprowadzonym badaniu znaczenie dominujące. Jednak znaleźli się wśród respondentów również tacy, którzy uznali, że zatrudnienie tymczasowe niesie za sobą korzyści. Było ich jednak zdecydowanie mniej. Wśród trzech najważniejszych powodów wcześniejszego zatrudniania pracowników tymczasowych – zgodnie z deklaracjami respondentów – najważniejsze znaczenie miała konieczność szybkiego zdobycia potrzebnych pracowników (5 wskazań). Porównywalnie mniej odpowiedzi wskazywało na potrzebę zwiększenia elastyczności siły roboczej (3 wskazania) oraz dostosowanie liczby pracowników ze względu na sezonowość działalności (2 wskazania). Pojedyncze wypowiedzi dotyczyły obniżenia kosztów pracowniczych, oszczędności czasu i kosztów związanych z rekrutacją pracowników, konieczności zatrudnienia kompetentnych osób na zastępstwa oraz posiadania przez pracowników tymczasowych odpowiednich, rzadkich kwalifikacji. Z podobną strukturą odpowiedzi mieliśmy do czynienia w przypadku wskazania najważniejszego (jednego) powodu (tabela 4),

Można zatem uznać, iż najważniejsze powody dotychczasowego zatrudniania pracowników czasowych wiążą się z wykorzystywaniem tej formy zatrudnienia do uelastycznienia polityki kadrowej firmy, przy czym i tak przyczyna ta pojawia się w bardzo niewielkiej liczbie deklaracji. Praca tymczasowa może jednak liczyć w przyszłości na większe zainteresowanie. Plany zatrudnienia pracowników tymczasowych wykazało 40% badanych firm. Natomiast niemal 1/3 respondentów (32%) zadeklarowała brak chęci do skorzystania z tego typu formy pracy, zaś 28% nie miało w tej sprawie jednoznacznej opinii (trudno powiedzieć).

Podobne wyniki uzyskano w niepublikowanym raporcie (Grygiel, Humenny). Czynnikiem najmocniej różnicującym znajomość omawianego terminu było oczywiście korzystanie z pracowników tymczasowych w dz.ialalności firmy. Przedstawiciele przedsiębiorstw, w których korzystano z tej formy pracy, znacznie częściej wykazują dobrą lub prawie dobrą znajomość tego pojęcia niż przedstawiciele przedsiębiorstw nie korzystających z niej.