Co to znaczy, że ekonomista ma określoną postawę np. wobec klienta ze skłonnościami do ekstrawagancji? Oznacza to, że:
– wie coś o tego typu osobowości, orientuje się w oczekiwaniach tego typu ludzi oraz zna charakterystyczne zachowania, reakcje ekstrawaganckich klientów,
– ma określony stosunek emocjonalny do takich klientów, np. lubi ich, nie znosi takich ludzi, toleruje ich, jest obojętny,
– odczuwa wolę zachowania się w określony sposób wobec takiego człowieka jako klienta,
– zachowuje się wobec takiego klienta w określony sposób, np. nie daje mu odczuć, że nie darzy sympatią tego typu osobowości albo demonstruje swoją niechęć wobec reakcji klienta itp.
Gdy porównamy atrybuty poglądu, przekonania i postawy, to bez trudu zauważymy, że konkretne zachowanie się wobec obiektu jest tym, co odróżnia postawę od przekonania, a stosunek do obiektu tym, co różni przekonanie i pogląd. W największym uproszczeniu wygląda to tak: pogląd «- wiedza przekonanie <- wiedza + stosunek emocjonalny postawa <- wiedza + stosunek emocjonalny + konkretne zachowanie.
Tak więc o postawie możemy mówić tylko wtedy, gdy wobec wyodrębnionego obiektu występują wszystkie (trzy) komponenty. Może nasunąć się w tym momencie pytanie, czy istnieje określona liczba np. postaw u konkretnego człowieka. Otóż nie, ponieważ istnieje nieokreślona ilość obiektów, z którymi człowiek chce lub może wchodzić w określony kontakt. Oto przegląd głównych grup postaw, których nazwy pochodzą od tego, co jest ich obiektem:1
– postawy wobec wartości Świat wartości jest różnie ujmowany, gdyż jest to kategoria osobista, subiektywna, ale nie brakuje przykładów, które są podzielane przez większość, np. humanizm, a więc postawa humanizmu, inna to postawa egalitaryzmu, umiłowania wolności, demo- kratyzmu itp.,
– postawy społeczne, np. postawa społecznej dyscypliny, użyteczności, gospodarności, zaangażowania itp.,
– postawy interpersonalne, np. rozumienie i życzliwy stosunek do drugiego człowieka, poszanowanie jego godności, własności, postawa tolerancji itp.,
– postawy intrapersonalne. Są to postawy człowieka wobec samego siebie, np. samodzielność, samokrytycyzm, optymizm życiowy itp.,
– postawy wobec kultury, np. postawa twórczej ekspresji, pietyzm dla kultury, postawa osobistej kultury, kultury czasu wolnego, wrażliwości na piękno, dążenia do kontaktu ze sztuką i literaturą itp.,
– postawy wobec świata przyrody, np. umiłowanie przyrody, troska o nią, poszanowanie przyrody (obecnie mówi się o postawach ekologicznych), dążenie do kontaktu z przyrodą, troska o zdrowie osobiste, zainteresowanie naturą itp.
Leave a reply