W normalnie funkcjonującym zakładzie pracy przeplatają się z sobą elementy formalne i nieformalne. Gdy pracownicy działają według zasad i reguł przewidzianych przepisami, określamy te działania jako formalne. Układ wszystkich stosunków i działań w zakładzie pracy oparty na przepisach i regulaminach to właśnie organizacja formalna. Składa się na nią model organizacji oraz działań i stosunków wynikających z tego modelu.
Prócz organizacji formalnej wyróżniamy strukturę lub organizację nieformalną, na którą składa się sieć stosunków grupowych i jednostkowych nie regulowanych formalnymi przepisami. W praktyce niejednokrotnie trudne jest rozgraniczenie działań formalnych i nieformalnych. We wspólnej pracy powstają między ludźmi kontakty osobiste, mające niebagatelny wpływ na zachowanie pracowników w czasie pełnienia ich obowiązków.
Zróżnicowanie celów poszczególnych organizacji sformalizowanych wpływa istotnie na ich strukturę i formy pracy, jednakże we wszystkich występują pewne podstawowe elementy wspólne. Są nimi:
– podział ról (podział pracy). Podstawowe zarysy podziału pracy w przedsiębiorstwie są przewidziane w jego strukturze organizacyjnej. Należy pamiętać, że nawet najlepsza organizacja nie może trwać w niezmienionej formie przez długie lata. Warunkiem elastyczności organizacji formalnej jest konieczność stałego jej ulepszania i usprawniania,
– hierarchia ról (władza). Konieczność koordynowania działań poszczególnych członków organizacji daje większe kompetencje i większy zakres władzy jednostkom sprawującym te funkcje, dlatego też w zakładzie pracy występują role kierownicze i wykonawcze oraz pośrednie, charakteryzujące się dużym stopniem samodzielności, np. radca prawny, doradca ekonomiczny, doradca majątkowy itp.
Leave a reply