Rozróżniamy język naturalny i sztuczny. Język naturalny to taki, którego reguły ukształtowały się zwyczajowo w sposób spontaniczny, a dopiero później ktoś podjął się trudu odtworzenia tych reguł. Język sztuczny został skonstruowany dla jakichś celów, w ten sposób, że z góry zaprojektowano reguły tego języka, np. język esperanto. Współczesne języki narodowe mają zazwyczaj charakter mieszany, częściowo naturalny (zasób słów podstawowych ukształtowanych zwyczajowo) i częściowo sztuczny (zasób słów wprowadzonych do języka w sposób umowny).
Poszczególne grupy zawodowe czy poszczególne społeczności regionalne wytwarzają pewne odmiany języka narodowego, najczęściej w taki sposób, że do podstawowego zasobu słów danego języka dołączają słowa i wyrażenia złożone, nie używane przez inne grupy (np. roboczogodzina) albo używane w sposób odmienny (np. wynagrodzenie). Co składa się na kulturę języka? Otóż kultura języka wyraża się w:
– 1. Zasobie słownictwa mającego ustalone znaczenie w danym języku. Rozróżnić przy tym należy słownik czynny – zasób słów, którymi dana osoba umiejętnie posługuje się w danym języku i słownik bierny – zasób słów, które dana osoba w danym języku rozumie, choć sama ich nie używa. Można powiedzieć, że im bogatszy słownik czynny opanował dany osobnik, tym pełniejsza treść procesów myślenia, większa precyzja i komunikatywność w kontaktach społecznych go charakteryzuje:
– 2. Składni, czyli ustalonych w danym języku regułach wiązania jego wyrazów w wyrażenia złożone:
– 3. Stylu wypowiedzi i formie. Na styl wypowiedzi składa się wiele elementów: dobór słów, ich urozmaicenie, atrakcyjność składni, sposób użycia spójników, komunikatywność, poprawność znaczeniowa, a także towarzyszące wypowiedzi mimika i pantomimika.
Forma oznacza określone relacje (zależności) pomiędzy członami wypowiedzi. Oto dwa zdania ilustrujące ten problem: ’’Ponieważ oferta sprzedaży przedstawiona naszej firmie przez Annę jest korzystna, to możemy płacić w późniejszym terminie”, ’’Oferta sprzedaży przedstawiona naszej firmie przez Annę jest korzystna, ponieważ uwzględnia płatność w późniejszym terminie”. Błąd logiczny w pierwszym zdaniu polega na tym, że z korzyści oferty nie wynika możliwość płatności w późniejszym terminie, zatem wniosek oparto na niewłaściwej argumentacji, jest to wniosek fałszywy.
Termin komunikatywność sprowadzić można do zrozumiałości: fonicznej (zrozumiałość fizyczna słowa) – niedbałe, niewyraźne i zbyt ciche mówienie stanowi główną przyczynę niezrozumiałości fonicznej (w tym również zaburzenia i wady wymowy) oraz treściowej – zależy ona od zrozumiałości określonych słów, pojęć i struktur językowych. Jeżeli ktoś nie wie, co znaczy inflacja lub denominacja, to nie może zrozumieć treści wypowiedzi:
– 4. Takich istotnych elementach wypowiedzi (kultura słowa), jak:
– tembr głosu (barwa, wysokość, ’’temperatura” – np. głos ciepły),
– artykulacja i intonacja (odpowiednie akcentowanie fraz wypowiedzi, akcentowanie wyrażeń i wyrazów, melodyka wypowiedzi itp.),
– tempo wypowiedzi.
Ustawienie głosu, intonacja i artykulacja są tymi elementami ekspresji językowej, które w drodze odpowiednich ćwiczeń (trening i samokontrola) mogą być odpowiednio zmieniane, zależą więc od mówiącego.
Leave a reply