Fenomen kultury

Kariera wewnętrzna jednostki koncentruje się wokół jej własnych wyobrażeń o sobie, aspiracji i ambicji. Jej kariera zewnętrzna natomiast za podstawę bierze postrzeganie uwarunkowań, wjakich działa organizacja i odbywa się praca. W grę wchodzą tu sprawy związane z:

– zmianami w rynku pracy,

– zmianami w procesach demograficznych,

– dewaluowaniem się pewnych umiejętności,

– zmianą wartości poszczególnych zawodów i in.

W karierze wewnętrznej istotne są cechy psychologiczne jednostek, kariera zewnętrzna natomiast odbywa się w warunkach stworzonych poza jednostką, choć bardzo ważną rolę odgrywają tu jej procesy percepcji. Kariera zewnętrzna rozpatrywana jest w kontekście organizacji lub profesji i zawiera w sobie fazy kariery w organizacji, istniejący w niej system rozwoju kariery, zależności i związki z zewnętrznym i wewnętrznym rynkiem pracy, wzory ruchliwości związanej z karierą, modele planowania karier w organizacji.

Jednak czy rzeczywiście są to procesy niezależne? Derr i Laurent stawiają tezę, że czynnikiem integrującym oba procesyjest kultura.14 Bardzo wczesne etapy rozwoju człowieka przebiegają pod znakiem procesu socjalizacji. Nie wdając się w szczegóły, polega on na poznawaniu i przyswajaniu reguł kulturowych, które porządkują funkcjonowanie jednostek w społeczności. Budująca swój własny obraz jednostka tworzy go z uwzględnieniem tych właśnie reguł i wzorców, bo dzięki nim jest w społeczności akceptowana. A zatem kształt wyobrażeń o sobie, kierunek i „wysokość” aspiracji, sposoby ich realizacji mają zawsze pewien charakterystyczny rys – kultury, w której jednostka dorastała. W rzeczywistości można wskazać grupy społeczne i całe narody o takich właśnie charakterystycznych cechach.

W aspekcie zewnętrznym cechy kulturowe dostrzec można we wspomnianych wcześniej wzorcach mobilności związanej z karierą, kształcie systemów zarządzania i planowania karier w organizacjach, randze zewnętrznego i wewnętrznego rynku pracy w zarządzaniu zasobami ludzkimi czy wreszcie w kształcie struktur organizacyjnych i poziomie partycypacji pracowników w zarządzaniu firmą.

Koncepcja Derra i Laurenta jest modelem podkreślającym kulturowy impakt w karierze wewnętrznej i zewnętrznej. Pozwala widzieć rozwój kariery jednostki w kontekście kulturowym, ułatwiając tym samym rozumienie zarówno zachowań jednostek w związku z karierą, jak i organizacji akceptującej określone jej modele. Kultura kształtuje wzory i dynamikę karier, zarówno wewnętrznych jak i zewnętrznych.