Osobowość

Czym jest osobowość? ’’Osobowość” jest jednym z najtrudniejszych do wyjaśnienia pojęć w psychologii. Choć wszyscy posługujemy się tym samym terminem, mielibyśmy na pewno trudności, gdyby nam przyszło dokładnie określić jego znaczenie. Zatem termin ’’osobowość” jest używany dla oznaczenia zorganizowanej struktury cech indywidualnych i sposobów zachowania, która decyduje o specyficznych sposobach przystosowania się danej jednostki do środowiska. Szczególny nacisk kładzie się na cechy człowieka, które wpływają na to, jak dana jednostka radzi sobie z ludźmi i ze sobą. Tak więc osobowość obejmuje wszystkie cechy ważne dla przystosowania się jednostki i utrzymania szacunku dla siebie. Opis osobowości jednostki musi uwzględnić wygląd zewnętrzny danej jednostki, jej zdolności, motywy, reaktywność emocjonalną oraz doświadczenia, które ukształtowały danego człowieka, czyniąc go tym, czym jest obecnie.

Struktura osobowości jako układ niepowtarzalny. Ponieważ każda osobowość jest czymś jedynym w swoim rodzaju, naukowy opis osobowości nastręcza wiele trudności. Należy znaleźć jakiś sposób, aby zrozumieć, jak trwałe cechy zachowania danej osoby wynikają w naturalny sposób z historii jej rozwoju, jej celów oraz ze stojących przed nią życiowych problemów. Zadaniem psychologa jest ustalenie i opisanie, jeśli tylko potrafi to uczynić, struktury osobowości każdego człowieka. Gdy mu się to uda, będzie mógł zrozumieć sprzeczności w zachowaniu danego człowieka, zrozumieć to, co ten osobnik czyni zgodnie z ogólną strukturą swej osobowości, chociaż jego działania mogą wydawać się dziwne komuś, kto tego człowieka nie zna. Może on być delikatny w stosunku do swojej rodziny, a przykry dla swych pracowników, może mieć silną budowę ciała, a jednak być nadmiernie zainteresowany swym zdrowiem, skłonny do wzruszeń pod wpływem muzyki, a nieustępliwy w polityce. Nawet na indywidualne zachowania i dziwactwa można spojrzeć jako na pełne znaczenia przejawy nierozerwalnej jedności, jaką jest ogólna struktura osobowości. Aby poznać strukturę osobowości, musimy przede wszystkim dowiedzieć się, jak ona powstała. Termin struktura osobowości odnosi się do trwałych, niepowtarzalnych cech, tworzących jednolitą całość. Struktura osobowości powstaje dzięki rolom wyznaczonym człowiekowi przez kulturę oraz w wyniku indywidualnych doświadczeń.