Potrzeby psychiczne jako elementy struktury osobowości

Większość współczesnych psychologów uważa potrzeby psychiczne i popędy za siły nadające naszemu zachowaniu energię i kierunek, za siły, które pobudzają człowieka do szukania określonych grup bodźców i obiektów. Kontakt z tymi obiektami zmniejsza stan napięcia, mobilizuje organizm i zaspokaja potrzebę.

Stan napięcia domagający się rozładowania, stan mobilizacji organizmu, który pobudza do szukania określonych obiektów, przejawia się zwykle jako wzrost ogólnej czujności, wyostrzanie percepcji na określone bodźce, ukierunkowanie na te bodźce pracy wyobraźni, przyspieszenie przemiany materii, wzrost napięcia mięśni, wzrost ogólnej mobilizacji organizmu wyrażającej się m.in. we wzroście wydzielania niektórych gruczołów, przyspieszeniu pracy serca czy oddychania.

Wzrostowi mobilizacji organizmu może towarzyszyć przyjemny stan ogólnego pobudzenia, ale silne napięcie dłużej niezaspokojonej potrzeby powoduje zwykle nieprzyjemne stany drażliwości, wzrostu bliżej nieokreślonego niepokoju, wzrostu nieukierunkowanej aktywności, czasami depresji i przygnębienia.

Człowiek ogarnięty silną niezaspokojoną potrzebą ujawnia zawężenie pola świadomości i uwagi. Głuchnie na inne bodźce i jest specjalnie wyczulony na te, które stanowią pokarm dla potrzeby.

Poziom zaspokajania potrzeb wiąże się z doznawaniem emocji, stanowiąc o przyjemności, satysfakcji, szczęściu czy o uczuciu przykrości, nieszczęściu lub bólu. Celem głównym jest osiągnięcie stanu harmonii, równowagi, dojrzałości potrzeb z uwzględnieniem indywidualności pojedynczego człowieka. Poziom zaspokojenia potrzeby kontaktu emocjonalnego we wczesnym dzieciństwie jest bazą dla ostatecznego kształtu osobowości, rzutuje na nasze dorosłe reakcje, zachowania. Potrzeba emocjonalnego kontaktu towarzyszy człowiekowi stale, poszerzając w trakcie rozwoju swój zasięg: od osoby matki, poprzez inne osoby nabierające znaczenia w życiu dziecka, grupę rówieśniczą, stanowiącą w wieku dojrzewania ważną płaszczyznę odniesienia, do intymnych kontaktów z partnerami, przeżywania uczuć miłości, przyjaźni. Kierunkiem rozwoju potrzeb jest dążenie do indywidualnej harmonii, dotarcie do etapu wyodrębnienia potrzeb najistotniejszych, sformułowania nadrzędnego systemu wartości duchowych, który w dojrzałym życiu decydować będzie o sposobie osiągania celów. Najważniejszym spojrzeniem na problem właściwego zaspokajania potrzeb jest ich rozpoznanie w sobie, a barierą blokującą ich zaspokojenie może być brak wzorów lub złe wzory ich zaspokajania.

Leave a reply

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>